Custom Search

Pardomuan ni Marga NAIBAHO tu Marga SIHOMBING


MYCULTURED. Horas ma dihita salahutna, jumolo sahali andorang sohusurat on, marsantabi au tu sude akka Raja ni dongan tubukku, tarlumobi sombakku tu akka hamu daoppung,akka damang,dohot haha anggikku mangihut ma muse tu boru nami sudena.

*kami menulis ini bukan untuk provokasi atau sumber pertentangan, sejarah bisa saja dibuat menjadi 1001 versi, yang terpenting adalah bagaimana sejarah itu tercatat dan tertulis sehingga menjadi kekayaan budaya dan sastra untuk anak cucu kita kelak, sehingga mereka tidak disebut SIHOMBING PINGGIR (hanya menyandang marga, namun tidak tau sejarah)*
===============================================================
Pardomuan ni Marga NAIBAHO tu Marga SIHOMBING *
(asal usul ni Ompungta si DATUGALAPANG)

Ia marga Naibaho ima, anak no 1 (siangkangan) ni SiRaja Oloan do , mangaranto ma Naibaho on sahat tu Pusukbuhit jala mambuat boru ma ibana disi, boru ni tulangna Limbongmulana. Marpinompar ma Naibaho 4 anak dohot 2 Boru, ia anak no 1. ima namargoar Porhasjapjap, anak no 2. Tolpaklading, no 3. Guru Sodumpangon, no 4. Guru Helung jala sude halakhon, Naibaho do marga na. Marhuta di Pangururan do si Porhasjapjap jala mangoli disi do ibana, marpinompar ma ibana anak no 1 Siahaan (goar do on, ndang marga, ia marga na hot do Naibaho), no 2. Sitangkaraen, no 3. Sidauruk, no 4. Huta Parik, no 5. Siagian.

Sian anak na no 1. Siahaan Naibaho i, marpinompar ma ibana 5 Anak dohot 1 Boru jala songon on ma partording na: no 1. Op. Bonabius, no 2. Op. Pisarlangit, no 3. Simanjalo, no 4. Inarnaiborngin, no 5. SiBoru Naitang (Boru), no 6. Si Amporik (si Amporik on laho do tu Sidikalang alai gabe Sihotang do marga ni pinomparna disi).

Ia Inarnaiborngin silinduat (kembar) do ibana tubu dohot ibotona SiBoru Naitang jala masihaholongan do nasida ndang sian pamotoan ni amang na Siahaan Naibaho i. Dung tang pamatang ni SiBoru Naitang, dipamuli Siahaan Naibaho ma ibana tu anakni Ompu Palti Sinaga na sian huta Urat hape, ndang diboto tung naso lomo do roha ni SiBoru Naitang tu anak ni Sinaga i, ai sai tu ibotona Inarnaiborngin do rohana, songoni pe Inarnaiborngin, diihuthon do ibotonaon sahat tu huta ni Sinaga di Urat jala martabuni-tabuni do ibana manjumpangi ibotonai.

Ala tung i ma holong ni roha ni halaki nadua, mardos ni roha ma Inarnaiborngin dohot SiBoru Naitang naeng pamatehon Sinaga sinonduk ni SiBoru Naitang. Di na sahali, didok SiBoru Naitang ma tu simatuana Ompu Palti Sinaga asa mebat ma jolo nasida tu huta ni natorasna di Pangururan dohot Sinaga sinonduk na i. Di oloi Ompu Palti Sinaga do pangidoan ni parumaen nai jala denggan do dipaborhat halak i nadua.

Di tingki na borhat halak i, mangihut do sada biang ni Sinaga i mandongani, ndang sian pamotoan ni Sinaga i, mangihut do tong Inarnaiborngin sian na dao ai, naung songoni do sangkap ni halak i na dua dohot SiBoru Naitang. Dung sahat di Urukbolon, maradian jala marbornginma jolo halaki disi, hape las disi do dipusa jala diseat Inarnaiborngin Sinaga i, laos mate ma tutu Sinaga i. Digulang Inarnaiborngin ma bangke ni Sinaga i tu rura na disi. Didatdati SiBoru Naitang ma mardalan tu huta ni Natorasna di Pangururan rap dohot Inarnaiborngin alai, di na naeng sahat halak i dihuta, dipajolo Inarnaiborngin ma antong sahat di huta asa songon na sasada SiBoru Naitang antong harorona. Songon na longang do antong roha ni Siahaan Naibaho alai ndang pola ganjang disungkun boru nai.

Ndang sian pamotoan ni Inarnaiborngin, mulak do biang ni Sinaga i sasada sa tu huta Urat ala naung mate tuanna. Gaor ma tutu sahuta ni Ompu Palti Sinaga mamereng parmulak ni biang i sasada sa, gabe diarah hon ma biang i asa patuduhon inganan parsiranganna dohot tuanna. Gabe dapot ni Ompu Palti Sinaga ma antong bangke ni anak na i di rura Urukbolon, alai, ianggo pamotoanna antong, SiBoru Naitang do na maneat Sinaga anak nai ai ndang diboto na adong Inarnaiborngin di tingki i. Humalaput ma Ompu Palti dohot angka dongan sabutuhana borhat tuhuta ni Siahaan Naibaho laho mangido uhum.

Songonon ma didongkon Ompu Palti dung na jumpang ibana dohot Raja ni Parboru marga Naibaho :
“Ia on do Rajanami, uhum na so dung ro do on, patik naso dung masa pambahenan ni Boru muna i, ai dibunu do Sinondukna ! Jagar do nasida hupaborhat dohot Anakki, laho mangebati hamu, hape ido dalanna laho mamunu Anakki, on pe, paboa hamu ma uhum sidabuhononmu tu Boru muna asa hutangi hami !”

Mangido tingki ma antong Siahaan Naibaho asa disungkun ma jolo SiBoru Naitang. Di na mangkatai Siahaan Naibaho rap dohot angka dongan tubu na, gabe diboto ma antong na masi haholongan do SiBoru Naitang dohot ibotona Inarnaiborngin jala marporhas (mengandung) alai, dang pola didok SiBoru Naitang na Inarnaiborngin do na maneat Sinaga i, gariada, las diolohon SiBoru Naitang do na ibana maneat sinonduk nai.

Gabe songonon ma antong alus ni Parboru tu Paranak marga Sinaga i : “Ba ido tutu, hami pe dohonon nami do naso uhum do na binahen ni Boru nami i, on pe, balga ni uhum naso targarar do, ba, nongnongan nama Boru nami i tu tao”.
Alai, andorang so dialusi Naibaho sungkun2 ni Raja Paranak Sinaga i, marpadan ma Raja Naibaho dijolo ni sude dongan sabutuhana mandok ; naso hea adong anak na margoar Inarnaiborngin jala ontak nion, ndang jadi dohonon goarna manang di dia pe songoni pe manaringoti. Asa ingkon haruar ma Inarnaiborngin sian huta borngin i, jala ndang jadi dohononna na Naibaho do marga na manang tu dia pe ibana laho. Ditingki i, boi do pamate on jolma naso marmarga manang bahenon gabe hatoban – ndang adong uhum na.

Dung dibege Inarnaiborngin dohot SiBoru Naitang ujung ni uhum na dabu tu halak i nadua, maporus ma halak i nadua laho tu huta ni ama paitonga (Sidauruk), disi ma ditinggalhon Inarnaiborngin SiBoru Naitang. Hape, diboto amanguda (Sidauruk) nai do hata ni uhum i, gabe ditangkup ma SiBoru Naitang jala diboan ma mulak tu Pangururan.

Ala denggan do pamatang ni SiBoru Naitang ditingki i, gabe dipaima Naibaho ma antong asa jolo sorang dakdanak na dibortian i. Dung sahat tingki na, sorang ma tutu sada anak baoa sian SiBoru Naitang - nanisuan ni Inarnaiborngin – dibahen ma goarna Sitindoon (Sitindaon) jala ompungna Naibaho Hutaparik ma pagodang-godang las marhuta di Pangururan do Sitindaon on.

Dang sadia leleng dung na sorang i Sitindaon, ditalihon Naibaho ma batu na dokdok tu pamatang ni SiBoru Naitang dungi digulang ma ibana tu tao i, alai sai mumbang do muse. Marsogot nai, dibahen ma muse batu naum dokdok alai, sai tong mumbang muse tu ginjang. Pola loja halak i manganongnongi ganup ari, ujungna di dok SiBoru Naitang ma songonon :”Malojahu ma ahu ale Amang napinanongnongnongnong muna i, maradu marsingkor huhilala ganup ari. I pe, bahen hamu ma sada tambakku, suan hamu ma disi hau jabijabi asa adong parsiaunan boruadi. Miahi hamu ma sada manuk di ahu, bahen hamu ma sada hajut dohot sada lage, peakhon hamu ma sude i di tambak i, asa bulus mate boruadi”.

Dung dibege songoni hata ni SiBoru Naitang, dibahen halak i ma tutu songon na pinangidoan na i, dung i, dipangido SiBoru Naitang ma asa ditalihon sada Losung dohot Andalu tu pamatang na las mardalan ma ibana tu tao i, torus sahat tu toru laos so tarida be....

Ia tambak i, gabe Parsombaonan ma i di ujungna sahat tu sadari on.
Saonnari pe, molo marsolu sian Pangururan, molo sai marputa-putar solu i ndang olo morot, sungkunon ni par solu i ma tu angka sewa na manang na adong boru Hombing disi, dipangido ma tu boru Hombing i asa marnapuran jala ditijurhon ma napuran i tu tao huhut didok ma hata na (dang dapot penulis hata nai). Alai, molo pajingar hu mas na pinangke ni boru Hombing on, olo do dang sae holan tijur2 ni napuran i, ingkon dohot ma mas na pinangke ni boru Hombing on danggurhononton tu tao asa boi morot solu i. I do sai dipasingot angka natua-tua ni boru Hombing (khususna br. Hombing pinompar ni Datu Galapang) asa unang pola dipangke angka mas perhiasan ditingki marsolu di tao i. Boasa ingkon holan boru Hombing ? – Uduti hamu ma jolo manjaha turi2an on.

Ia Inarnaiborngin, dung na ditinggalhononna SiBoru Naitang dihuta ni amangudana Sidauruk, laho ma ibana maporus tu Sihotang, sian i muse, sahat ma ibana tu Lintong ni Huta. Jumpang sa ma disi sada mata ni aek ditopi ni huta i jala dibereng ma sada halak na toho mardengke disi (on ma Raung Nabolon Lumban Toruan), las gabe rap mardengke ma disi Inarnaiborngin nang pe songon na dipadao-dao parhundulna. Alai, nang pe rap mardengke halak on, masi paidaan, alai dang masi sungkunan, songon nidok ni umpama do jumpang di nasida :

Urat ni gandang gundung, Gundung tu pamaoran, Patampaktampak hundul, Pulikpulik pandohan !

Raung Nabolon pe antong dibereng jala diboto do haroro ni Inarnaiborngin, dang sadia leleng tubu ma dibagasan rohana songonon : ”Togos ni baoa on, ai na boi gadisonku baen hatoban, nunga adong balanjongku.” Hape, las i do tong dibagasan roha ni Inarnaiborngin.

Ala dos do na dibagasan roha ni halak i na dua, marsiranggut marmoncak ma halak i, pola do tolu ari tolu borngin ninna barita i, alai dang adong na talu manang na monang. Ala naung loja do halaki na marsiranggut i, gabe mardenggan ma nasida jala masi tandaan ma halaki nadua; Raung Nabolon LumbanToruan – Inarnaiborngin (alai ndang pola didok marga na Naibaho i, ai nunga songoni uhum na).

Raung Nabolon pe antong ndang pola didiori asal ni Inarnaiborngin on ai dung na marsiranggut i, tubu do dibagasan rohana naeng bahenonna gabe ulubalang ni huta Inarnaiborngin mamereng hagogo on jala habeguan ni Inarnaiborngin ai ditingki i, naeng masa do hamusuon dompak marga Marbun. Inarnaiborngin pe sangkap do rohana naeng marhuta di Lintong ni Huta ai so diboto be naeng laho tudia.

Gabe marpadan ma Raung Nabolon dohot Inarnaiborngin songonon :
“Marpege sangkarimpang jala maransimun sada holbung, ia manimbung rap tu ginjang, marobur rap tu toru maralohon musu”. Ditogihon Raung Nabolon ma Inarnaiborngin tu huta jala dibahen ma ibana gabe ulubalang las dietong ma songon anggina.

Dung manang sadia leleng, ro ma tutu marga Marbun manorbo Lintong ni Huta, masa ma parporangan dihuta i jala mate do anak ni Raung Nabolon si paiopat disi (ndang dapot goarna). Mansai marsak ma tutu roha ni Raung Nabolon, didongkon ma tu Inarnaiborngin asa molo boi patalu on ni Inarnaiborngin marga Marbun, baen on ma ibana gabe anakna jala las ibana ma antong pagodang-godanghon nanioli ni anak si paiopat i saulahon. Dirobo Inarnaiborngin ma parmanuhon (marhite hadatuonna) naeng maningkir gorakgorahan ni manuk i manang na boha do bahenon na manaluhon musu. Ai molo sian torop ni jolma songon naso taralo do torop ni marga Marbun na manghaliangi huta i. Dung bagas borngin, laho ma Inarnaiborngin tu parbornginan ni Raja Marbun dompak dangsina ni huta i, ai ala ni hadatuonna, boi do ibana mamolus dang parbinotoan manang dibereng angka musuna. Dapot na ma parpodoman ni Raja Marbun i jala renge do ibana modom las, ditallik Inarnaiborngin ma uluna jala diboan ma ulu ni Raja Marbun on mulak tu huta. Dung sahat dihuta, digantunghon ma ulu ni Raja Marbun on di Galapang ni sopo huta i, dibahen ma bohi na dompak haroroan ni huta.

Gaor ma tutu angka marga Marbun manogot nai, ai jumpangsa holan pamatang ni Raja nai do na adong hape dang marulu be. Hape nunga marsurak-surak par Lintong ni Huta asa diuduti muse na marporang i. Dibereng angka Marbun i ma antong ulu ni Raja na jala bollang matana gantung di Galapang ni sopo huta i. Humahebo ma sude angka Marbun marlarian dilele Inarnaiborngin dohot angka pasukanna.

Las ma roha ni Raung Nabolon dohot sude angka dongan sabutuhana mamereng hagogoon dohot habeguon ni Inarnaiborngin, marpesta ogung masude sahuta manghantushon goar ni Inarnaiborngin gabe si Datu Galapang jala Lumban Toruan ma marga na, anak si paiopat ni Raung Nabolon.

Saut do Datu Galapang pagodang-godang hon na nioli ni anak Raung Nabolon si paiopat naung mate i, jala marpinompar ma ibana tolu anak, ima :

1. Tuan Guru Sinomba
2. Juara Babiat (adong do barita nion na asing)
3. Datu Ompu Lobi Nasumurung.

Jadi, sahat dibingkas on, gabe songonon ma tarombo ni ompungta si Datu Galapang i ;







Composed by JSihombing (Op. Jonathan) Latest edition 01 April 2009
* Seperti yang dituturkan oleh Bp. WM Hutagalung th 1926 kemudian dibukukan oleh Penerbit Tulus Jaya thn 1991 dengan judul “Pustaha Batak” dan diperbaiki oleh Bp. St. R. Lumban Toruan th 2009

No comments:

Post a Comment

Masukkan Email Anda Disini untuk dapat artikel terbaru dari BUDAYA BATAK:

Delivered by FeedBurner

KOMENTAR NI AKKA DONGAN....!!!

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...